Nguyên tắc phối màu

Màu sắc được phân thành 8 loại: - Màu nóng (Hot) - Màu lạnh (Cold) - Màu ấm (Warm) - Màu mát (Cool) - Màu sáng (Light) - Màu sậm (dark) - Màu nhạt (Pale) - Màu tươi (Bright)
MÀU NÓNG
Màu nóng là màu đỏ bão hoà trên vòng tròn màu, đó là màu đỏ cờ được pha bởi màu magenta và yellow.
Màu nóng tự nó phản chiếu và lôi cuốn sự chú ý. Vì vậy màu đỏ thường dùng trong thiết kế khi muốn gây sự chú ý.
Màu nóng có ảnh hưởng mạnh mẽ, làm tác động đến không gian chung quanh nó.

MÀU LẠNH
Màu lạnh là mầu thuần xanh biển. Nó toả sáng và tươi sáng hẳn lên.
Màu lạnh làm chúng ta thấy mát như đang gần một tảng đá hay trên tuyết.
Màu lạnh làm người xem có cảm giác mát mẻ, nhẹ nhàng.
Màu lạnh có tính đối lập với màu nóng.
Khi chuyển dần từ màu nóng sang màu lạnh, chúng ta có cảm giác như đang đứng bên lò lửa được chuyển sang cạnh một tảng băng, thật dễ chịu (?!)

MÀU ẤM
Trong màu ấm luôn có sự hiện diện của màu đỏ.
Màu ấm được tạo ra do sự phối hợp giữa màu đỏ và màu vàng.
Tùy theo mức độ pha giữa màu đỏ và màu vàng mà chúng ta có những dạng màu ấm khác nhau.
Ví dụ: màu đỏ cam; màu cam; màu vàng cam …
Màu ấm như thân thiện, đón chào người xem.
Nhìn màu ấm giống như chúng ta đang ngắm cảnh đẹp của mặt trời bình minh hoặc hoàng hôn.

MÀU MÁT
Màu mát được tạo ra trên nền màu xanh.
Nó không giống như màu lạnh bởi vì được phối với màu vàng.
Một số dạng màu mát như : vàng xanh; xanh lá cây; lục lam…
Dạng màu xanh ngọc và xanh lá cây luôn có trong tự nhiên.
Màu mát làm chúng ta thấy nhẹ nhàng như đang trong mùa đâm chồi nẩy lộc của mùa xuân.
Màu mát luôn nhẹ nhàng, tươi mát và sâu lắng.
Màu mát giống như một thác nước làm dịu mắt người xem.

MÀU SÁNG
Màu sáng là màu của thủy tinh, của cây tùng lam.
Màu sáng có tính nhẹ nhàng trong sáng.
Màu sáng được tạo ra từ màu đỏ pha với lục lam đi kèm với vàng nhạt.
Tuy nhiên sắc thái màu phải trong. Khi độ trong của màu tăng thì mức độ thay đổi sắc độ màu giảm.
Màu sáng làm chúng ta thấy tâm hồn trở nên thoải mái, thư thái và buông lỏng.
Màu sáng giống như màn cửa sổ hé ra để ánh nắng ban mai lùa vào phòng.

MÀU SẬM
Màu sậm là màu chứa màu đen trong khi phối màu.
Màu sậm làm khoảng không gian như thu nhỏ lại và làm vật thể như nhỏ hơn.
Màu sậm làm tăng tính nghiêm trang, đứng đắn.
Thật vậy màu sậm ẩn khuất như khung cảnh của mùa thu và mùa đông ảm đạm.
Phối hợp giữa màu sáng và màu sậm sẽ gây nên một ấn tượng sâu sắc, mạnh mẽ. Nó tiêu biểu cho sự đối lập của tự nhiên, sự tương phản nhưng cần thiết giữa ngày và đêm.

MÀU NHẠT
Màu nhạt là màu tùng lam thật nhẹ.
Sắc màu nhợt nhạt, nó chứa ít nhất 65% màu trắng.
Màu nhạt tạo nên vẻ mềm mại, lãng mạn và lơ đãng.
Màu nhạt thường dùng như màu ngà, tùng lam sáng và hồng tối nhạt.
Màu nhạt tạo cho người xem một cảm giác như ngắm đám mây nhẹ trôi hoặc như nắng nhẹ ban mai hoặc êm đềm như một sáng mờ sương.
Vì màu nhạt là màu trang nhã nên thường được dùng trong trang trí nội thất.

MÀU TƯƠI
Màu tươi là tổng hợp tinh khiết của màu sắc.
Sự tươi thắm của màu sắc được tạo ra bằng cách bỏ qua thang xám và đen.
Trong màu tươi chứa các sắc màu xanh; đỏ; vàng và cam.
Màu tươi chói lọi và sặc sỡ, nó gây nên sự chú ý.
Một chiếc xe màu vàng tươi, một chùm bong bóng rực rỡ hoặc cái mũi tươi thắm của chú hề … là những sắc màu không bao giờ bị quên lãng.
Màu sắc tươi tạo ra nét phấn khởi, vui tươi luôn được ngành thời trang và quảng cáo chú ý.
Có 10 nguyên tắc phối màu cơ bản như sau:

1/ Phối màu không sắc (Achromatic)
Nguyên tắc này chỉ dùng màu đen, trắng và xám.

2/ Phối màu tương tự (Analogous)
Dùng 3 màu liền nhau trên vòng tròn màu và phối hợp thêm độ sáng tối.

3/ Phối màu chỏi (Clash)
Nguyên tắc này thường dùng các màu bên phải hoặc bên trái màu bổ sung trên vòng tròn màu.
Ví dụ:
Màu bổ sung của màu đỏ là xanh lá. Như vậy màu chỏi là màu xanh dương nằm bên trái màu bổ sung.

4/ Phối màu bổ sung (Complementary)
Dùng các màu đối diện nhau trên vòng tròn màu.
Ví dụ:
Vàng – Tím.
Xanh dương – Cam.

5/ Phối màu đơn sắc (Monochromatic)
Dùng một màu chính kết hợp với những màu có sắc thái tương tự hoặc có độ bóng.

6/ Phối màu trung tính (Neutral)
Dùng một màu chính rồi phối với màu sáng hơn hoặc sậm hơn.

7/ Phối màu bổ sung từng phần (Split Complementary)
Dùng một màu chính và hai màu ở hai bên màu bổ sung.

8/ Phối màu căn bản (Primary)
Dùng ba màu chính căn bản Đỏ - Vàng – Xanh.

9/ Phối màu bổ sung cấp thứ hai (Secondary)
Dùng một màu chính rồi phối với hai màu bổ sung cấp thứ hai.
Ví dụ:
Xanh lá cây nhạt – Tím – Cam.

10/ Phối màu bổ sung cấp thứ ba (Tertiary)
Dùng một màu chính rồi phối với hai màu bổ sung cấp thứ ba.
Ví dụ:
Đỏ cam – Xanh tím và Vàng xanh.
Lục lam – Vàng cam - Đỏ tím.

1/ Khoẻ mạnh POWERFUL
Muốn phối màu tạo ra hiệu ứng khoẻ mạnh, sôi động thì phải kết hợp với màu đỏ.
Chủ đề chính của một bức tranh, một tấm hình kết hợp với màu đỏ sẽ luôn gây sự chú ý.
Màu có hiệu ứng khoẻ mạnh tạo ngay cho người xem tình cảm yêu hoặc ghét rõ rệt.
Vì vậy hiệu ứng khoẻ mạnh sẽ làm tăng tình cảm của chúng ta với chủ đề chính.
Trong lãnh vực quảng cáo, hiệu ứng khoẻ mạnh của màu sắc rất cần để chuyển tải những chủ đề chính đến

2/ Đầm ấm RICH
Muốn phối màu tạo ra hiệu ứng đầm ấm, dồi dào, tráng lệ thì phải luôn kết hợp với màu tối.
Chẳng hạn nét thâm trầm sâu lắng thể hiện qua màu đỏ huyết dụ là sự phối hợp giữa màu đen và màu đỏ.
Thêm màu xanh lá cây đậm và màu vàng sậm sẽ tạo ra sự dồi dào, sung túc.
Những nét sậm này lại tạo ra sự xa hoa, lộng lẫy…
Nếu dùng hiệu ứng này để thiết kế vải sợi thì sẽ cho ra những xấp tơ lụa có dáng vẻ quý phái và sang trọng.

3/ Lãng mạn ROMANTIC
Màu hồng tạo ra nét lãng mạn.
Màu hồng được tạo ra từ việc kết hợp màu trắng với màu đỏ.
Cũng như màu đỏ, màu hồng gây sự chú ý và tạo ra sự sôi nổi nhưng nhẹ nhàng và êm ái hơn.
Muốn tạo hiệu ứng lãng mạn thì kết hợp màu hồng với những màu tương đồng và dùng thêm độ sáng tối.
Dùng màu hồng để tạo ra thiệp chúc mừng thì thật tinh tế và trang nhã.
Cũng với hiệu ứng lãng mạn mà hoa hồng luôn tượng trưng cho tình yêu nồng thắm.

4/ Sinh động VITAL
Hiệu ứng sinh động và nhiệt thành được làm rõ nét trong thiết kế và đồ hoạ bằng cách dùng màu một cách bình thường nhưng phải biết tạo ra nét chấm phá.
Ví dụ như ở hình dưới đây: màu đen dùng làm nền cho bức ảnh, màu đỏ cam là trung tâm gây chú ý.
Thêm hiệu ứng ánh sáng sẽ làm màu đỏ cam lôi cuốn hơn

5/ Bụi đất EARTHLY
Hiệu ứng bụi đất thường dùng màu sậm.
Màu đỏ cam đậm hay gọi là màu đất có một nét “bụi”
Khi dùng với màu trắng nó tạo ra sự chói chang, rực rỡ.
Hiệu ứng màu bụi đất tạo ra một nét trầm lắng, vô tư làm người xem như được thư giãn.
Màu đất thường dùng trang trí nội thất để gợi lên trong chúng ta khung cảnh của những vùng hoang mạc hay cao nguyên đất đỏ nào đó.

6/Thân thiện FRIENDLY
Muốn phối màu tạo ra nét thân thiện, nhiệt tình chúng ta nên dùng màu cam.
Màu cam và những màu tương đồng của nó đều được tạo ra trên nền màu đỏ.
Vì thế, sắc cam thường dùng để tô điểm cho những món ăn nhanh trong nhà hàng.
Nó làm chúng ta có cảm giác món ăn ngon.
Màu cam còn dùng trong các dụng cụ cứu hộ như áo phao…vì màu cam của áo sẽ nổi bật trên nền biển xanh.

7/ Ôn Hoà SOFT
Màu sáng với độ tương phản cao thường phù hợp với việc phối ra màu sắc với hiệu ứng ôn hoà.
Màu hồng quả đào trong bảng màu tạo ra nét ôn hoà, trang nhã và ngọt ngào.
Chính vì vậy mà trong nhà hàng và các tiệm bán thời trang thường dùng màu sắc này.
Khi phối hợp với màu tím nhạt và màu xanh nó sẽ làm sáng dịu khung cảnh.
Dùng những màu sắc này để trang trí nhà cũng rất phù hợp.
Màu sắc ôn hoà sẽ tạo ra cảm giác ngọt ngào, êm ái

8/ Đón chào WELCOMING
Màu vàng cam hay màu hổ phách đều được tạo ra trên nền màu đỏ.
Chính vì vậy chúng gây sự chú ý như mời gọi và đón chào người xem.
Thật vậy, trong cuộc sống, màu của những đồ vật bằng vàng đã nói lên sự quyến rũ, mời gọi của nó.
Nếu kết hợp với màu sáng của pha lê sẽ tạo ra một nét đẹp tuyệt vời.
Màu vàng cam và màu tương đồng rất phù hợp với không khí lễ hội.
Trong các đám cưới Á đông không thể thiếu sắc màu này.

9/ Chuyển động MOVING
Những màu sắc sáng phối hợp với nhau sẽ tạo ra hiệu ứng chuyển động.
Tuy nhiên nên lấy màu vàng làm trung tâm, vì màu vàng như ánh sáng mặt trời, tạo ra hiệu ứng chuyển động cho hình ảnh.
Khi thêm màu trắng vào màu vàng, mức độ toả sáng càng tăng lên.
Nếu phối màu tương phản cao, màu vàng có thể kết hợp với màu tím.
Ngoài ra màu vàng và những màu tương đồng sẽ tạo ra hiệu ứng chuyển động cho khoảng không gian chung quanh.

10/ Thanh lịch ELEGANT
Để có hiệu ứng thanh lịch chỉ nên phối những màu nhẹ với nhau.
Chẳng hạn như màu vàng nhạt phối hợp với màu trắng cho ra màu vàng kem.
Trong thời trang, các chất liệu vải; tơ lụa; len; nhung dùng màu kem sẽ tạo được một ấn tượng thoải mái và thanh lịch.

11/ Theo mốt TRENDY
Cái gì là mốt của hôm nay có thể là bình thường ở ngày mai.
Muốn tạo ra hiệu ứng hợp thời trang nên dùng màu tạo ấn tượng trẻ trung.
Màu lục nhạt là một màu dễ gây ấn tượng trẻ trung và nổi bật.
Màu lục nhạt phối với những màu sáng tương đồng được dùng nhiều trong thời trang.
Ngoài ra để tô điểm có thể dùng kèm với màu đỏ cam nhạt và màu tím.

12/ Tươi mát FRESH
Hiệu ứng tươi mát, trong lành trong phối màu là sự cân bằng của màu xanh, vàng và xanh lá.
Màu xanh lá là một màu yếu nên có thể phối hợp với một phần của màu đỏ để tạo thêm sinh khí cho ảnh.
Tuy nhiên với những màu tương đồng của màu xanh luôn tạo ra ấn tượng tươi mát, trong lành.

13/ Truyền thống TRADITIONAL
Phối màu truyền thống mang một ý nghĩa lịch sử.
Màu xanh, màu đỏ tía, màu nâu vàng, màu xanh lá tạo ra ấn tượng cổ xưa.
Màu xanh lá cây đi kèm với màu sậm tối luôn tạo cho người xem một cảm giác bền vững.
Thật vậy, màu xanh lá phối với màu vàng đậm hoặc màu đỏ tía trong sắc tối sẽ tạo ấn tượng ấm áp và bền vững.
Trong trang trí, cách phối màu này thường dùng để lấp khoảng trống các văn phòng vì nó tạo được cảm giác cố định, lâu dài.

14/ Dễ chịu REFRESHING
Để tạo ra cảm giác dễ chịu thì luôn phải dùng màu lạnh khi phối màu.
Thông thường là màu lục lam, đôi lúc đi kèm với màu đỏ cam.
Màu lục lam luôn tạo ra cảm giác hưng phấn dễ chịu.
Nó thường được dùng trong quảng cáo du lịch, gợi lên cho người xem một cảm giác thư thái và nghỉ ngơi.
Màu lục lam sẽ rạng rỡ hơn nếu được kết hợp với màu trắng của bọt nước hoặc sóng biển.

15/ Nhiệt đới TROPICAL
Đó là màu ngọc bích, luôn tạo ra một cảm giác trẻ trung, nồng nhiệt.
Dãy màu từ lục lam sáng đến ngọc bích nếu phối với màu trắng sẽ cho ra màu hơi mát.
Màu đỏ cam ấm áp sẽ nổi bật giữa nền màu ngọc bích mát lạnh hoặc nếu cho màu vàng cam và màu tím đi chung với màu ngọc bích để tạo sự trang nhã và sang trọng.

16/ Cổ điển CLASSIC
Nét cổ điển tạo ra cảm giác mạnh mẽ và uy quyền.
Nét cổ điển được tạo ra từ màu vàng và những màu tương đồng nói lên quyền lực của vua chúa.
Màu xanh dương và màu xanh lam đậm như tăng thêm sức mạnh.
Để làm nổi bật hơn có thể điểm thêm nét chấm phá màu đỏ.
Thật ra cũng chẳng lạ gì, những màu tạo ra sự mạnh mẽ chính là ba màu cơ bản Vàng - Đỏ - Xanh.

17/ Tin cậy DEPENDABLE
Một trong những màu được dùng rộng rãi đó là màu xanh biển.
Màu xanh biển tạo ra một cảm giác tin cậy, mạnh mẽ.
Nếu nền xanh biển sậm được tô điểm bằng màu vàng thì sẽ có hiệu ứng mềm mại hơn.
Nếu muốn tạo ra một cảm giác mạnh mẽ và kiên quyết thì màu xanh thường được phối hợp với màu đỏ và màu vàng.

18/ Êm đềm CALM
Đứng trước một màu xanh của biển người ta thường thấy một cảm giác êm đềm và thanh thản.
Trong những môi trường làm việc căng thẳng nếu màu lục lam được dùng làm nền chính thì sẽ làm cho mọi người thấy công việc nhẹ nhàng hơn.
Màu xanh, đỏ , vàng ở dạng phớt nhạt có thể phối hợp với nhau trong cùng một môi trường để tạo thêm nét sinh động.

19/ Vương giả REGAL
Sự mạnh mẽ của màu xanh pha trộn với sự rực rỡ của màu đỏ tạo ra màu tím Huế.
Để làm giảm bớt sự mạnh mẽ, người ta pha thêm chút màu đen để tạo ra màu tím thẫm.
Màu tím Huế nếu đặt trên nền đen sẽ tạo ra sự sâu lắng, trên nền vàng sẽ tạo ra sự rực rỡ.
Chẳng khác nào quả mận chín tắm trong nắng vàng của mùa hè.
Nếu đặt trên nền vàng cam sẽ tạo ra một nét đẹp vương giả.

20/ Lôi cuốn MAGICAL
Màu tím có sức mạnh lôi cuốn riêng của nó.
Không biết người ta phải tốn bao nhiêu công sức để làm thơ ca ngợi màu áo tím.
Màu tím và màu vàng luôn quyện với nhau, cùng tô điểm để làm đẹp hơn.
Nếu bất chợt thấy một tà áo dài tím bước đi trên thảm lá vàng thì chắc đó là một ý thơ hữu tình.
Tuy nhiên khi phối màu tím với màu lục nhạt hoặc màu vàng cam sẽ tạo ra hiệu ứng chói và khó chịu.

21/ Nhớ nhung NOSTALGIC
Vẫn là tím nhưng là màu tím nhạt.
Một lá thư bằng màu tím nhạt chắc chắn muốn nói lên sự nhớ nhung.
Màu tím luôn là màu lãng mạn của thơ ca.
Ví dụ:
Chiều tím, chiều nhớ thương ai ? Còn thương nhớ hoài…(Đan Thọ - Đinh Hùng)
Màu tím sẽ rực rỡ hơn với màu vàng và say đắm; nồng nhiệt hơn với màu hồng.
Có lẽ vậy mà trong bài Chiều Tím, tác giả đã phối màu rất tuyệt:
Nét hoa mơ vàng và em với chàng kề vai áo phấn hương…

22/ Mạnh mẽ ENERGETIC
Để tạo ra sự mạnh mẽ người ta thường dùng màu đỏ tím hay màu cánh sen đậm.
Đỏ tím hay cánh sen trong sắc tươi thắm sẽ tạo ra một sức sống mãnh liệt.
Có thể dùng sự chỏi màu của màu cánh sen, màu vàng và màu xanh lá cây để tạo ra cảm giác chuyển động nhưng cũng phải có giới hạn trong cách phối màu này.

23/ Êm dịu SUBDUED
Không như sự mãnh liệt của màu hoa cà, màu cánh sen, khi phối màu tạo sự êm dịu cần một chút tương phản.
Màu tím hoa cà chen lẫn trong màu cánh sen, màu xám và màu trắng sẽ tạo ra một khung cảnh êm dịu.
Ngoài ra có thể tô điểm thêm màu xanh lá mạ hoặc tăng sự tương phản bằng cách thêm màu đen làm nền.
Những sắc màu trên đều được tự nhiên phối màu sẵn qua những cảnh hoàng hôn, gió núi…

24/ Nghề nghiệp PROFESSIONAL
Màu sắc trong công sở được chú ý đặc biệt.
Thời trang công sở thường ở màu xám, thiên về sậm đen.
Bởi vì những màu này là màu trung tính, không làm mất đi nét riêng của mỗi người.
Nếu phối màu, lấy màu xám làm nền và màu đỏ, đỏ cam hay nâu làm màu tô điểm thì thật đẹp.
Màu sắc trung tính tạo nên sự tự tin trong công việc, một điều rất cần thiết cho những nhà doanh nghiệp và những người thường xuyên có nhu cầu giao tiếp.